Przyjrzyjmy się, jakie były tak naprawdę początki i ewolucja
obuwia do biegania, jakie znamy dzisiaj.
Pierwsze buty do biegania to stosunkowo nowy wynalazek -
datuje się go na około 200 lat. W rzeczywistości jest jednak znacznie starszy,
niż można sobie wyobrazić.
Pierwsze buty do biegania były wykonane ze skóry, która
niestety miała tendencję do rozciągania się, gdy była mokra, a cała cholewka i
podeszwa bardzo szybko się zużywały. Ponadto pierwsze buty biegaczy nie miały
tak naprawdę za zadanie amortyzować wstrząsu spowodowanego uderzeniem i
wspierać stawów sportowca, więc ryzyko kontuzji było bardzo wysokie, a stopy
dramatycznie cierpiały z powodu bólu.
Chcesz prześledzić ewolucję butów do biegania od
początkowych prób do wysokiej jakości nowoczesnych butów z szeregiem
technologii dla profesjonalnych sportowców? Ich historia znajduje się poniżej.
XIX wiek
W 1832 roku Wait Webster opatentował proces, w którym gumowe
podeszwy mogły być przymocowane do butów, co doprowadziło do stworzenia tak
zwanych Plimsolls, noszonych głównie przez dzieci.
W 1852 roku kolce doczepione do podeszwy zostały po raz
pierwszy zaproponowane przez założyciela firmy Boulton (dziś Reebok), Josepha
Williama Fostera. Kolce zostały dodane na dole butów Plimsolls, aby poprawić ich
przyczepność.
Tak więc buty do biegania z lat 60. XIX wieku, przechowywane
do dziś w jednym z brytyjskich muzeów,
mają kolce na podeszwie i jest to jedyna rzecz, która odróżnia je od zwykłego
obuwia męskiego z tamtych czasów. Później, w 1890 roku, Joseph William Foster,
który ręcznie robił buty do biegania, stworzył nowatorskie buty do biegania z
kolcami, aby pomóc biegaczom zaoszczędzić czas.
Buty z podeszwą gumową w XIX wieku zostały wyprodukowane
przez takie firmy jak Goodyear i Dunlop.
Przez bardzo długi czas obuwie sportowe było uważane za
atrybut luksusowego życia - zarówno technologia, jak i możliwość spędzania
wolnego czasu na uprawianiu sportu dotyczyły tylko bogatych ludzi. Buty do
biegania stały się popularnym i niedrogim produktem dopiero po pierwszej wojnie
światowej.
To wszystko nieco bardziej się zmieniło, gdy ludzie zaczęli
używać gumy do celów przemysłowych i połączyli gumową podeszwę z cholewką z
płótna w 1892 roku. Płaskie, lekkie i elastyczne buty o płaskiej podeszwie pozwalały
na niemal doskonale ciche chodzenie - a ich nazwa „sneakersy” pochodziła od
czasownika „to sneak” czyli „skradać się”.
Początek XX wieku: Dasslers
Adolf Dassler, który wynalazł buty do biegania w nowoczesnym
stylu w latach 20. XX wieku, opracował różne buty dla biegaczy
długodystansowych i sprinterów. W 1925 roku wyprodukował on specjalne buty do
lekkiej atletyki (do biegania i skoków w dal) oraz opatentowane kolce z amortyzującą
poduszką pod stopami.
Pierwsze buty do biegania zaprojektowane przez Adi Dasslera
przeznaczone były na krótkie i średnie dystanse (do 800 m). Jego dzieła zostały
uznane na całym świecie za najlepsze i uznane przez wielu sportowców kalibru
Jessego Owensa. Pierwszy złoty medal w butach braci Dassler otrzymał Lina Radke
na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Amsterdamie w 1928 roku. Jego wynik w
wyścigu na 800 metrów wyniósł 2: 16: 8.
W 1948 roku bracia Dassler założyli firmę Addas, która
później podzieliła się na Addas (później Adidas) i Ruda (później Puma).
W 1949 roku Dassler dodał trzy paski boczne na swoich projektach,
aby zapewnić wsparcie biegaczowi używającemu właśnie jego butów do biegania.
Popularne modele z tamtego okresu to: Adidas Waitzer, Adidas
10.0, Adidas Tokyo 64 i niektóre inne.
Lata 60. XX wieku: New Balance produkuje Trackstery
Model Trackster od New Balance był pierwszym butem do
biegania wykonanym w wielu szerokościach. Właśnie ten patent sprawił, że coraz
więcej biegaczy mogło pozwolić sobie na idealne dopasowanie i maksymalny
komfort użytkowania.
Dzięki karbowanej podeszwie zewnętrznej model New Balance Trackster
poprawiał przyczepność, absorbował wstrząsy i zapobiegał kontuzjom, które były
powszechne w metalowych kolczastych butach sprinterskich z tamtego okresu.
Lata 70. I era biegania
W latach 70. bieganie stało się jednym z najmodniejszych
rodzajów aktywnego wypoczynku, nawet wśród bogatych ludzi, więc producenci
obuwia sportowego nie mogli przejść obok tego faktu obojętnie. To buty do
biegania rozpoczęły długą historię marki Nike: jeden z jej założycieli, Bill
Bauerman, trener lekkoatletyki, miał obsesję na punkcie stworzenia butów do
biegania tak lekkich, jak to tylko możliwe i dużo eksperymentował z
technologią. W 1974 roku opracował elastyczny, lekki i stosunkowo drogi model
Nike Waffle Trainer, który został potem nazwany przez magazyn Vogue
„najgorętszym symbolem statusu”.
Zgodnie z legendą, Bauerman zrobił swoją pierwszą podeszwę „waflową”
przy użyciu gofrownicy swojej żony. Gadżet kuchenny został zniszczony (teraz
jest przechowywany w muzeum Nike), ale dzięki jego poświęceniu bez wątpienia nastąpił
przełom techniczny.
1976: Buty do biegania w epoce kosmicznej
W roku 1976 Frank Rudy z NASA zaprojektował pierwsze buty
sportowe z poduszką powietrzną w podeszwie we współpracy z Nike. Inżynier zaproponował
ideę worków wypełnionych gazem pod ciśnieniem, które kompresują się pod wpływem
uderzenia. W ten sposób Rudy wprowadził na rynek podeszwy z poduszką
powietrzną, które są nadal używane, 40 lat później w kolekcji butów Nike Air.
Lata 80.: era technologii podeszwy środkowej
W latach osiemdziesiątych marki Nike, Reebok i Adidas
zdominowały rynek butów do biegania. Wiele modeli było wypromowanych wówczas przez
rzeszę celebrytów noszących i promujących nowe, wyściełane modele i ich
technologie.
W 1981 roku firma Saucony wypuściła na rynek buty Jazz z
trójkątnymi blokami bieżnika na podeszwie, co było nowym sposobem budowy obuwia
biegowego. Technologia ta miała pochłaniać uderzenia i przenosić je w podeszwę środkową
butów biegacza podczas długich biegów.
W 1984 roku pojawił się model Adidas Micropacer, który miał
elektroniczny krokomierz wszyty w język. Była to pierwsza próba połączenia
elektroniki ze sneakersami.
W 1986 roku ASICS wprowadził na rynek swój pierwszy but treningowy
z mieszanką amortyzującą GEL wykonaną z silikonu. Stwierdzono, że wypiera ona o
28% więcej siły uderzeń niż tradycyjna technologia Air. System poduszek GEL
jest nadal obecny we wszystkich amortyzowanych butach ASICS.
Nie można nie wspomnieć, iż w tamtych czasach świat butów został
podbity sztormem przez wydanie butów Air Jordan I marki Nike. Dzięki nim
właśnie cała technologia obuwia stała się bardzo modna.
W 1987 roku Nike dokonuje rewolucji w świecie biegania,
tworząc model Nike Air Max - pierwsze na świecie obuwie sportowe z widoczną
poduszką powietrzną jako amortyzatorem.
XXI wiek
Nasz wiek stał się bez wątpienia czasem przyspieszonego
rozwoju technologii obuwia do biegania:
·
W 2004 r. sportowcom zaoferowano pierwszą wersję
minimalistycznego obuwia – model Nike Free, jednak osoby nie biegające nosiły
je również w życiu codziennym.
- W 2005 r. Vibram wypuścił but Five Fingers do kajakarstwa, który tak naprawdę spopularyzował się wśród biegaczy jako minimalistyczne buty do biegania na boso. Pozwalały one naturalnie poruszać stopą.
- · W 2006 roku marka Nike wprowadziła na rynek buty Nike + Air Zoom Moire, które pozwoliły zsynchronizować buty do biegania z iPodem, aby rejestrować czas, spalone kalorie i dystans;
- · W 2013 r. New Balance zaprezentował pierwsze kicksy do biegania, wyprodukowane przy użyciu technologii 3D. Jak to działało? Skaner laserowy określał indywidualne cechy stopy, a podeszwa idealnych butów do biegania była chwilę później drukowana na specjalnej drukarce 3D, mając na uwadze zebrane informacje i indywidualne cechy stopy;
- · W 2015 roku firmy sportowe oferowały już superlekkie modele, które ważyły mniej niż 100 gram.
Buty do biegania dzisiaj
Obecnie istnieje wiele firm produkujących obuwie do
biegania, które oferują bardzo szeroki wybór sneakersów dla każdego gustu i
potrzeb. Mamy więc buty dopasowane do różnych powierzchni, odległości i stylów
biegania, mamy buty dostępne w różnych szerokościach, najlepsze buty treningowe
do płaskich stóp, buty minimalistyczne i takie do biegania boso … Po prostu wchodzimy
do sklepów i bierzemy to co chcemy!
A czego możemy się spodziewać po nowej generacji butów do
biegania? Może czekają nas buty wykonane z protokomórek? A co powiecie na buty
zdolne do samodzielnej naprawy? Albo materiały syntetyczne, które mają
właściwości materii organicznej?
To wszystko pokaże czas!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz