Historia butów do biegania

Buty do biegania to stosunkowo nowy wynalazek, mający jedynie nieco ponad 200 lat. Poznajcie ich historię krok po kroku!

Plimsolls dla dorosłych i dla dzieci

Odrodzenie biegania jako aktywności sportowej zostało przeprowadzone przez Anglików w XVIII w. To oznaczało potrzebę stworzenie buta o lekkim ciężarze, który jednocześnie pomógłby stopom dobrze trzymać się ziemi. Pierwsze próby butów do biegania były wykonywane ze skóry, która niestety miała tendencję do rozciągania się pod wpływem wilgoci. Pierwszy przełom nastąpił w 1832 roku, gdy Wait Webster opatentował proces, w wyniku którego gumowe podeszwy mogły być trwale przyczepiane do skórzanych cholewek butów. Doprowadziło to do powstania butów o nazwie Plimsolls, które były powszechnie noszone przez dzieci. Dopiero w roku 1852 r., kiedy inny Brytyjczyk (o imieniu Joseph William Foster - założyciel firmy Boulton, znanej teraz pod nazwą Reebok), wpadł na genialny pomysł i postanowił dodać kolce na zewnętrznej podeszwie Plimsolls i tym samym stworzył to, co teraz znamy pod nazwą kolców do biegania.

źródło: amazon UK

Jej wysokość wulkanizacja

Kolejnym dużym krokiem w rozwoju i ewolucji butów biegowych była sama wulkanizacja, która całkowicie zrewolucjonizowała ogólną produkcję obuwia – zwłaszcza tego sportowego! Wulkanizacja to po prostu proces polegający na topieniu kauczuku i spajania go razem z tkaniną. Ta stopiona mieszanina jest każdorazowo następnie formowana w celu utworzenia podeszwy do butów, która miała odpowiedni bieżnik. Ta rewolucyjna konstrukcja sprawiła, że ​​buty tworzone za pomocą wulkanizacji buty były lekkie, ciche podczas chodzenia i niezwykle elastyczne. Doprowadziło to do powstania marki Keds. Buty Keds to proste i minimalistyczne połączenie płótna i gumy, wypuszczone na rynek w 1892 roku przez producenta opon Goodyear. Dopiero w 1917 roku, kiedy firma Goodyear dokonała korelacji i zaczęła reklamować buty Keds, jako buty sportowe, buty te oficjalnie stały się sneakersami, z powodu gumowej podeszwy, dzięki której osoba, która je nosiła mogła cicho się skradać (z ang. sneak).

źródło: http://www.classickicks.com

Adi Adi Adidas!

Ojcem nowoczesnego buta do biegania był Adolf Dassler, który rozpoczął produkcję obuwia w 1920 roku. Każdy wychodzący spod jego rąk projekt buta miał specjalne, ręcznie kute kolce na podeszwie, a każdy projekt był przeznaczony specjalnie na konkretny dystans biegowy. Pierwsze projekty były skoncentrowane na tym, czy biegacz, który będzie je nosił jest sprinterem czy biegaczem na duże odległości. W 1936 roku buty Adidas męskie i damskie zostały uznane za najlepsze na rynku i były noszone przez sportowców kalibru Jesse Owensa. Dassler kontynuował swoje osiągnięcia i postępy i konsekwentnie rozwijał but treningowy wykonany z nadmiaru brezentu namiotowego i gumy pozostałej ze zbiorników paliwa. W 1948 założył firmę Addas (sic!), jednak firma ta wkrótce została podzielona na Addas (dzisiaj już Adidas) i Pumę. Aby dać dodatkowe wsparcie biegaczom, Dassler dodał na swoich butach trzy boczne paski umieszczone na cholewce. Pojawiły się one po raz pierwszy na sneakersach w 1949 roku i pozostały znakiem rozpoznawczym Adidasów aż po dzisiejszy dzień.

źródło: www.designboom.com

Rozwój rekreacji

Dassler dzielnie kontynuował swoje dzieło, podczas gdy po drugiej stronie świata, za oceanem, rozpoczęła się nowa era produkcji odzieży sportowej w 1949 roku. Miało to miejsce wtedy, kiedy mężczyzna o nazwisku Onitsuka zaczął prowadzić firmę o nazwie Onitsuka Co. Ltd. Jego motywacją do rozwoju była ogromna liczba bezdomnych dzieci chodzących boso na skutek wojny mającej miejsce w Japonii. Onitsuka szlachetnie zapytał siebie: "Co mogę zrobić, aby dać im lepszą przyszłość?" Jego miłość do sportu poprowadziła go do znalezienia właściwej odpowiedzi. Buty sportowe okazały się najlepszym punktem wyjścia do osiągnięcia tego celu. W ten sposób narodziła się firma ASICS. W okresie powojennym popyt na obuwie rekreacyjne wzrastał. Szaleństwo fitnessowe mające miejsce w latach 30. sprawiło, że sneakersy stały się ściśle związane ze sportem i rekreacją. Na fali tego zjawiska w 1936 roku drużyna koszykówki Stanów Zjednoczonych przyjęła model trampek Converse Chucks jako swoje oficjalne buty do koszykówki. W tym samym roku buty do biegania Dassler były noszone na igrzyskach olimpijskich w Berlinie. W latach pięćdziesiątych słynni biegacze otrzymywali swoje buty of firm sportowych całkowicie bezpłatnie. Zgodnie z uznaniem sportowca nosili oni dodatkowo skarpetki lub nie. Ich brak oznaczał to, że but był zbyt ciasny. W 1962 roku marka New Balance wprowadziła na rynek pierwszy naukowo przetestowany but, który ważył zaledwie 96 gramów. W roku 1968 wprowadzono dodatkowo szczotkowe kolce i zastąpiono nimi tradycyjne cztery szpilki znane wszystkim dotychczas.

źródło: worldkings.org

Narodziny Nike

Tymczasem Phil Knight, major biznesowy urzędujący na uniwersytecie w stanie Oregon, a także najstarszy zawodnik w akademickiej drużynie biegowej był bardzo niezadowolony z typów butów do biegania, które były wówczas ogólnodostępne. We wczesnych latach 60. zdecydował się on zatem, wraz ze swoim trenerem Billem Bowermanem, na utworzenie firmy zajmującej się sprzedażą butów zaprojektowanych przez Bowermana. But ten był lekki i wygodny w niemal każdych warunkach treningowych. Bowerman i Knight zrobili wokół swojego produktu bardzo skuteczny marketing. Para podróżowała po kraju, po to by spotykać się ze sprzedawcami butów do biegania, dzięki czemu model stawał się coraz bardziej rozpoznawalny i znany. Buty te były po raz pierwszy znane jako buty Tiger, a ich charakterystyczną cechą była ślimak na pięcie i poduszki w podeszwie, zaprojektowane przez Bowermana. Firma pierwotnie nazwana była "Blue Ribbon Sports" jednak po paru latach nazwa została zmieniona na Nike na cześć greckiej bogini zwycięstwa. Zapotrzebowanie na specjalistyczne buty biegowe sprawiło, że konsumenci byli gotowi na kolejne innowacje w obuwiu. Pierwsza wielka innowacja firmy Nike pojawiła się w 1972 roku, kiedy Bowerman wlał gumę do gofrownicy swojej żony, w swojej domowej kuchni. Były to oficjalne narodziny podeszwy o strukturze wafla oraz najlepiej sprzedającego się buta w całym kraju. Później Bowerman zapłacił studentce całe 35 dolarów za zaprojektowanie znaku towarowego dla rozwijającej się firmy. W ten sposób otrzymał znaczek w kształcie łyżwy, który szybko stał się kręgosłupem reklamy Nike, symbolem statusu i ikoną kulturową. Marka Nike w krótkim czasie stała się liderem w projektowaniu i sprzedaży obuwia sportowego.

źródło: http://www.firstversions.com

Puk puk – tu NASA

Agencja kosmiczna NASA nie tylko podjęła kroki w kierunku zrealizowania programu kosmicznego pod koniec 20 wieku, ale także w kierunku współpracy z firmą Nike w celu opracowania pierwszej poduszki powietrznej, która mogłaby amortyzować sneakersy. Niejaki Frank Rudy, pracownik NASA przyniósł dla firmy Nike pomysł torebki powietrznej, wypełnionej sprężonym gazem, który kompresuje pod wpływem nacisku buta. Torebki te miały za zadanie absorbcję wstrząsów. Te nowoczesne amortyzatory umieszczono w podeszwach butów firmy Nike i nadal są one używane także dzisiaj, ponad dwadzieścia lat później.

Sukcesy olimpijskie

Niewiele później, olimpiada mająca miejsce w Montrealu, w 1976 roku pozostawiła po sobie po raz pierwszy sfotografowanych zwolenników butów do biegania, tuż po ukończeniu biegu na 10.000 metrów. Upublicznione w ten sposób materiały były świetnym sposobem na rozreklamowanie swojego produktu dla każdego, kto produkował obuwie sportowe. Pierwsze Igrzyska Olimpijskie, które natomiast były transmitowane na żywo w telewizji, miały miejsce w Meksyku. Promotorzy nie marnowali czasu na wyświetlanie symboli swoich marek tuż za plecami mistrzów świata. Również przed ich występami można było po raz pierwszy obejrzeć reklamy obuwia pokazujące, że olimpijczycy dostrzegają ich zalety i dzięki nim osiągają swoje sukcesy. To nieco zmieniło cały rynek reklamowy i od tej pory wybitni sportowcy, jak na przykład lekkoatleci otrzymywali wynagrodzenie pieniężne za noszenie wybranych butów w trakcie olimpijskiej rywalizacji i swoich startów. W 1973 r. Lekkoatleta Steve Profontane stał się pierwszą ważną osobą, która miała oficjalnie nosić obuwie od Nike. Wówczas to miała miejsce eksplozja aerobiku i fitnessu nowej generacji. Marka Reebok dostrzegła w tym duży potencjał rynkowy i zaczęła prędko tworzyć buty treningowe z miękkich materiałów oraz w kolorach odpowiadających kobiecym gustom. Buty Reebok były mniej sztywne w swojej konstrukcji od modeli konkurencji, co przyniosło im duży sukces.

Szalone lata 70.

W latach 70. XX wieku buty do biegania były zwykle projektowane nie tylko w zależności od rodzaju treningów, jakie wykonywała dana osoba, ale różnicowane także pod kątem stylu biegania. Wówczas to wyodrębniono trzy style biegu i tym samym buty zaczęły być projektowane kolejno dla biegaczy neutralnych, biegaczy pronujących i supinujących, w zależności od sposobu, w jaki stawiali oni stopę na ziemi podczas każdego kroku biegowego. Ostatnim osiągnięciem, jakie przyniosły buty produkowane w latach siedemdziesiątych, było użycie octanu etylu - octanu winylu, zwanego także pianką EVA. Ten materiał wprowadził poduszkę powietrzną do projektu butów do biegania, zapewniając biegaczom dodatkową i przede wszystkim trwałą amortyzację podczas biegania.

Rozwojowe lata 80. i 90.

W latach 1980 i 1990 marka Nike zaczęła intensywnie wykorzystywać duże gwiazdy sportowe do promowania swoich produktów. Zatrudnienie do współpracy osoby takiego formatu, jak Michael Jordan wywołało po raz pierwszy tak zwany ‘hype’, czyli pragnienie posiadania, ruch i namiętny szum wokół danego produktu. Wisienką na torcie marki Nike było wymyślenie chwytliwego wyrażenia "Just Do It”, które do dziś jest mottem marki. Reklamy telewizyjne wyprodukowane na zlecenie firmy Nike obrazowały dodatkowo takie samo uczucie i emocje, co wzmagało pożądany efekt "szumu". Wybierając super gwiazdy sportu Nike dotarł do młodszych pokoleń, które idealizowały te postacie i dążyły do tego, aby "być jak Mike". Nike swoją reklamą znacznie zwiększył ogólną sprzedaż i stworzył tym samym jedne z najbardziej skutecznych i niezapomnianych reklam, jakie świat widział do tej pory. Sportowe buty stały się wówczas wyrazem mody nieco bardziej niż jedynie elementem sportowego stroju.

Buty biegowe dziś

Dzisiaj istnieje ogrom firm oferujących buty do biegania. Większość z modeli biegowych pasuje do wszystkich stylów biegania, każdej powierzchni, odległości i prędkości treningowej. Są to buty tzw. uniwersalne. Niektóre marki dbają dodatkowo o to, aby ich buty były dostępne w różnych szerokościach, po to, by zapewnić klientom perfekcyjne dopasowanie i w pełni ich usatysfakcjonować. Obecnie największymi graczami w branży obuwia biegowego są takie firmy, jak Nike, Adidas, Asics, Reebok, New Balance, Saucony, Mizuno, Brooks czy Puma. Prawdopodobnie najbardziej charakterystyczny wizerunek wśród butów do biegania i biegów w ostatnich latach posiada Usain Bolt, który swoją twarzą reklamował buty Goledn Puma Spikes.

źródło: www.startfitness.co.uk